حلال رنگ

حلال رنگ

حلال رنگ ، نوعی ماده شیمیایی فرار است که برای حل کردن و کاهش غلظت رنگ‌های روغنی، لاک و آغازگرها استفاده می‌شود. همچنین حلال به بالا بردن کیفیت رنگ  و پاک کردن آن از روی سطوح کمک می‌کند. زیرا رنگ‌ها به علت غلظت بالایی که دارند، به تنهایی قابل استفاده نیستند. مثلا اگر قصد اسپری کردن رنگ‌ها را دارید، ابتدا باید کمی آن‌ها را با حلال‌ها رقیق کنید تا راحت‌تر اجرا شوند. 

حلال‌های رنگ، قدرت انحلال کنندگی گوناگونی با یکدیگر دارند، به همین دلیل، برای عملکرد بهتر رنگ‌ها، باید حلال متناسب با فرمولاسیون رنگ انتخاب شود. زیرا مواردی همچون اسپری کردن رنگ، مدت زمان مورد نیاز برای خشک، برس زدن و سخت شدن رنگ‌ها کاملا وابسته به نوع حلال است. به همین دلیل مهم‌ترین اصل در مورد استفاده از رنگ‌های ساختمانی، شناخت حلال‌های رنگ است.

با توجه به کاربردهایی که این ماده دارد، در ادامه قصد داریم انواع حلال رنگ را به همراه ویژگی‌ها و کاربردهای آن بیان کنیم. تا کار برای افرادی که دائما با رنگ‌های ساختمانی در ارتباط هستند راحت‌تر شود. همچنین به دلیل مضرات و خطراتی که ممکن است این ماده داشته باشد، در مورد نکات ایمنی مورد نیاز نیز صحبت می‌کنیم. پس با ما همراه باشید.

انواع حلال رنگ

حلال یک ماده شیمیایی مایع بوده که از ترکیب شدن چندین ماده آلی به دست می‌آید. همچنین قدرت آن به اندازه‌ای است که می‌تواند رزین را که یک ماده آلی که چسبنده است؛ را در خود حل کند. حلال‌ها به صورت کلی دو دسته حلال آلی و حلال معدنی دسته‌بندی می‌شوند. به نفت، تینر و بنزین حلال آلی و به موادی همچون آب و آمونیاک حلال معدنی می‌گویند زیرا در ساختار خود ترکیبات کربنی ندارند.

انواع حلال رنگ بر اساس کارکرد

• حلال فعال:

یکی از حلال‌های اصلی محسوب می‌شود، زیرا وظیفه اصلی آن رقیق و حل کردن پلیمر و مخلوط پوشش.دهنده است. کتون‌ها استرها و گلایکول اترها از انواع حلال فعال هستند که قیمت بالاتری به نسبت سایر حلال‌ها دارند.

• حلال پنهان:

این نوع به خودی خود قدرت پایینی در حلالیت رنگ‌ها دارد، برای عملکرد بهتر باید با حلال‌های فعال ترکیب شوند. مثلا الکل یک حلال پنهان است که در کنار کتون، استر و گلایکول عملکرد بسیار بیشتری دارد.

• حلال رقیق کننده:

این نوع حلال که بر پایه مخلوط‌ هیدروکربنی است، قابلیت حل کردن رزین‌ها را ندارد. معمولا این نوع از حلال را به مخلوط حلال اضافه می‌کنند تا ویسکوزیته و نرخ تبخیر را در رزین‌هتی مختلف تنظیم نمایند.

کاربرد و ویژگی‌های حلال

همانطور که گفتیم اصلی‌ترین وظیفه حلال رقیق کردن رنگ است، اما قصد داریم تا دیگر کاربردهای آن را نیز نام ببریم:

 حلال رنگ چه کاربردهایی دارد؟

• برای استفاده راحت‌تر از رنگ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• باعث رقیق‌تر شدن رنگ می‌شود.
• کار اسپری کردن رنگ را ساده‌تر می‌کند.
• برای تمیز کردن برس، غلطک و هر گونه وسیله آغشته به رنگ می‌توان از حلال استفاده کرد.
• برای کاهش ویسکوزیته رنگ مناسب است.
• برای حل کردن مواد آلی چسبناک و تهیه یک مخلوط یکدست کاربرد وارد.
• برای به قوام رسیدن رنگ و لاک کاربرد دارد.
• برای تمیز کردن و چربی‌زدایی سطوح مناسب است.

یک حلال با کیفیت چه ویژگی‌هایی دارد؟

• به آسانی با رنگ مخلوط می‌شود و یک ترکیب کاملا یکدست را به وجود می‌آورد.
• بعد از استفاده رنگ و لاک، حلال باید در کمترین زمان تبخیر شود.
• یک حلال با رنگ واکنش نشان نمی‌دهد.
• ویژگی‌های حلال پس از تماس با آب نباید دچار تغییر شود.

موارد ایمنی که باید در مورد حلال رنگ رعایت کرد:

• هنگام استفاده از حلال‌ها باید از دستکش، ماسک و عینک استفاده کرد.
• حلال‌ها قابلیت اشتعال‌پذیری بالایی دارند، پس از قرار دادن آن‌ها در مجاورت نور خورشید و لوازم گرمایشی باید خودداری کرد.
• استنشاق حلال می‌تواند به سیستم تنفسی آسیب وارد کند، پس محیطی که در آن از حلال استفاده می‌شود باید دارای تهویه مناسب باشد.
• حلال باید در یک محیط خنک و دارای تهویه مناسب نگهداری شود. زیرا ممکن است در مکان‌های گرم دچار انفجار و آتش‌سوزی شود.
• دستمال یا قلم‌مو آغشته به حلال باید حتما شسته شود، زیرا ممکن است در اثر گرما دچار حریق و آتش‌سوزی شود.
• در صورت خوردن یا تماس با چشم، باید سریعا به نزدیکترین مرکز درمانی مراجعه شود.

برای رنگ‌های ساختمانی چه نوع حلالی مناسب است؟

رنگ‌های ساختمانی به سه دسته رنگ پلاستیک، رنگ روغنی و رنگ اکرولیک تقسیم می‌شوند. این رنگ‌ها از نظر خواص و ویژگی‌ها با یکدیگر تفاوت دارند، پس طبیعتا حلال هر یک نیز با دیگری متفاوت است و هر کدام حلال مخصوص به خود را دارد. که عبارتند از:

• حلال رنگ‌های پلاستیکی

این مدل رنگ در حالت طبیعی بسیار غلیظ بود و قابلیت اجرا به وسیله اسپری و قلم‌مو را ندارد. آب بهترین حلال این مدل رنگ ساختمانی است.

• حلال رنگ‌های روغنی

این مدل رنگ نیز غلیظ بوده و در حالت عادی قابل استفاده نیست، از آنجایی که ساختار اصلی آن از نفت است. برای رقیق کردن آن باید از تینر استفاده کرد.

• حلال رنگ‌های اکریلیک

این نوع رنگ نیز بر پایه آب ساخته شده ایت، به همین دلیل بهترین حلال این نوع رنگ نیز آب است. معمولا میزان ترکیب رنگ با حلال باید مساوی باشد.

سخن آخر

حلال رنگ یک ماده شیمیایی فرار است، که برای کاهش غلظت رنگ کاربرد دارد. زیرا رنگ‌های ساختمانی و صنعتی به دلیل غلظت بالا، به تنهایی قابل استفاده نیستند. حلال‌های رنگ علاوه بر رقیق کردن کیفیت رنگ را نیز افزایش می‌دهند. همچنین حلال‌ها باعث کاهش ویسکوزیته نیز می‌شوند، به طور کلی این ماده کار رنگ کردن را آسان‌تر می‌کند. البته این ماده در کنار مزیت‌هایی که دارد، یک ماده شیمیایی خطرناک است که در هنگام خرید حلال باید به آن توجه کنید. به همین دلیل هنگام استفاده از آن باید حتما از دستکش و ماسک استفاده شود.