شناخت دستگاه ها و گوشه های موسیقی سنتی ایران

شناخت دستگاه ها و گوشه های موسیقی سنتی ایران 

موسیقی اصیل ایرانی تحت عناوینی مانند موسیقی سنتی ایرانی، موسیقی کلاسیک ایرانی یا موسیقی دستگاهی شناخته می شود. موسیقی اصیل ایرانی را مجموعه ای از دستگاه ها، نغمه ها و آوازها تشکیل می دهد که قبل از میلاد مسیح تا به امروز بین مردم ایران در جریان می باشند.و هم اکنون نیز در هر سایت دانلود آهنگ می توان آهنگ های سنتی قدیمی و جدید را یافت.  از جمله کشورهایی که در شکل گیری این نوع موسیقی مؤثر و تاثیرگذار بوده اند، می توان به موارد زیر اشاره کرد: 

• آسیای میانه 

• افغانستان 
• پاکستان 
• جمهوری آذربایجان 
• ارمنستان 
• ترکیه 

• یونان 

کشورهای ذکر شده از نظر ریشه موسیقایی بسیار به یکدیگر نزدیک بوده و پیوندهای ناگستنی بسیاری دارند. دانلود اهنگ سنتی و شنیدن موسیقی هریک از این کشورها گواه این موضوع است.   

«باربد»، «نکیسا» و «رامتین» از موسیقیدان ها و نوازندگان موسیقی سنتی ایرانی در ایران باستان می باشند. لازم به ذکر است که ردیف های موسیقی اصیل ایرانی به عنوان اولین پرونده مستقل ایران در مهر ماه سال 1388 در فهرست میراث ناملموس جهانی به ثبت رسید. 

تاریخچه موسیقی ایرانی 

از مهمترین مُهرنگاره‌های خنیاگری (:موسیقی) در جهان؛ باید از آنچه که در «تپه چغامیش» دزفول برجای مانده، یاد کرد که در سالهای ۱۹۶۱–۱۹۶۶ میلادی، یافت شده‌است. این مهرنگاره ۳۴۰۰ ساله؛ سیمایی از بزم رامشگران را نشان می‌دهد. در این بزم باستانی، دسته‌ای خنیاگر(:نوازنده) دیده می‌شوند که هر کدام، به نواختن‌سازی سرگرم هستند. 

چگونگی نواختن و نشستن این رامشگران، نشان می‌دهد که آنها، نخستین دسته خنیاگران(:ارکستر) جهان هستند. در این گروه رامشگران، می‌بینیم که نوازنده‌ای «چنگ» و دیگری «شیپور» و آن دیگر «تنبک» می‌نوازد. چهارمین رامشگر در این میان، خواننده‌ای است که «آواز» می‌خواند. همچنین در این بزم کهن، آزاده‌ای را می‌بینیم که بر فرشی نشسته و از او پذیرایی می‌شود 

موسیقی سنتی ایرانی دارای چند دستگاه دارد؟ 

ردیف موسیقی اصیل و سنتی ایرانی از 2 بخش اصلی و فرعی تشکیل شده است. قسمت اصلی این موسیقی اصیل از 7 دستگاه تشکیل شده که هر کدام دارای ویژگی های مختص به خود  می باشند. جالب است بدانید که این 7 دستگاه موسیقی اغلب نواحی ایران را دربر می گیرند و بسیاری از آهنگ ها را در خود جا داده اند. این 7 دستگاه شامل موارد زیر است: 

1. شور 

1. نوا 

1. ماهور 

1. چهارگاه 

1. همایون 

1. راست پنجگاه 

1. سه گاه 

هر دستگاه موسیقی ایرانی، توالی‌ای از پرده‌های مختلف موسیقی ایرانی است که انتخاب آن توالی حس و شور خاصی را به شنونده انتقال می‌دهد. هر دستگاه از تعداد بسیاری گوشه موسیقی تشکیل شده‌است و معمولاً بدین شیوه ارائه می‌شود که از درآمد دستگاه آغاز می‌کنند، به گوشهٔ اوج یا مخالف دستگاه در میانهٔ ارائه کار می‌رسند، سپس با فرود به گوشه‌های پایانی و ارائهٔ تصنیف و سپس رِنگی اجرای خود را به پایان می‌رسانند. آموزش تصویری شناخت دستگاه ها و گوشه های موسیقی سنتی در صفحه سایت ملوی در دالفک موجود است و می توانید به راحتی ه این صفحه مراجعه کنید واز این اموزش های رایگان استفاده کنید.  

گوشه های موسیقی ایرانی 

در موسیقی اصیل ایرانی، به مجموعه ای از آهنگ ها و نغمه های موسیقی ردیف و به هر یک از این آهنگ ها یک گوشه می گویند. هر گوشه قسمتی از یک یا چند دستگاه است که برای خلق قطعه های موسیقی از آنها استفاده می شود. گوشه های موسیقی ایرانی دارای انواع مختلفی است که ممکن است نام برخی از گوشه های موسیقی اصیل ایرانی را تا به حال نشنیده باشید و برای شما ناآشنا باشند. نام برخی از این گوشه ها به شرح زیر می باشد: 

• افشاری 
• دشتی 
• ابوعطا 

• کرد بیات 
• امیری 
• سیخی 
• راک کشمیر 
• ده ناصری 

• آتشدان 
• سرحد 

موسیقی سنتی در عصر امروزی  

در عصر معاصر نیز خوانندگان و نوازندگان بسیاری در زمینه آهنگ سنتی و موسیقی اصیل ایرانی فعالیت میکنند. از جمله نوازندگان  مطرح این عرصه مرحوم استاد لطفی و حسین علیزاده و خوانندگان مطرح محمدرضا شجریان و پسرش همایون شجریان و خواننده نوظهور جوان آهنگ سنتی پارسا خائف میباشد که دانلود آهنگ آن ها به راحتی از سایت های موجود در فضای مجازی امکان پذیر است.